Η βανίλια αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα, και φυσικά αρωματικά, υλικά τόσο της ζαχαροπλαστικής όσο και της μαγειρικής. Οι βασικές μορφές της είναι η φυσική, δηλαδή οι λοβοί, το εκχύλισμα βανίλιας, το άρωμα βανίλιας και φυσικά η σκόνη –ή αλλιώς βανιλίνη-, η οποία δεν συνίσταται για χρήση της, αν θέλει κανείς το αποτέλεσμα να είναι φινετσάτο και ποιοτικό.
Το πιο αγνό προϊόν είναι οι λοβοί βανίλιας, οι οποίοι δίνουν την πιο ωραία μυρωδιά, αλλά ταυτόχρονα έχουν και το μεγαλύτερο κόστος. Για να χρησιμοποιηθεί ο λοβός, πρέπει να χαραχτεί κατά μήκος με μυτερό μαχαίρι και ύστερα από την πίσω πλευράνα μαζευτούν οι σπόροι και να προστεθούν στο παρασκεύασμα. Ταιριάζει ιδανικά σε παγωτά και κρέμες.
Το εκχύλισμα (extract) βανίλιας είναι πολύ πιο πρακτικό στην χρήση από τον λοβό, φοβερό στην μυρωδιά αλλά όχι τόσο οικονομικό, σε αντίθεση με το άρωμα (essence) βανίλιας και την τιμή του. Αυτό οφείλεται πολύ απλά στο ότι το άρωμα βανίλιας έχει τεχνητές αρωματικές ύλες που προσδίδουν την μυρωδιά της βανίλιας, ενώ το εκχύλισμα προέρχεται από λοβούς βανίλιας που βυθίζονται σε ένα μείγμα αλκοόλ και νερού. Επομένως, στο εκχύλισμα παίρνουμε όλα τα φυσικά έλαια, αρώματα και μυρωδιές από τον καρπό της βανίλιας.
Συμπερασματικά, ιδανική επιλογή είναι η φυσική βανίλια, οι λοβοί δηλαδή, και ύστερα το εκχύλισμα. Αν τέλος, και οι δύο αυτές επιλογές κρίνονται μη οικονομικές , καλύτερο θα ήταν να χρησιμοποιείται το άρωμα βανίλιας αντι για τη σκόνη, καθώς και τα δύο προϊόντα είναι τεχνητά, αλλά τουλάχιστον το πρώτο είναι πιο αρωματικό και αποτελεσματικό συγκριτικά με τη σκόνη.
