SPEAKEASY: Από την ποτοαπαγόρευση του 1920 … στο σήμερα
Οι περισσότεροι λένε ότι οι τάσεις κάνουν κύκλους. Από τα ρούχα, τη γαστρονομία μέχρι και την τέχνη. Θα μπορούσε η «απαγόρευση» της νυχτερινής ζωής και κατανάλωσης αλκοόλ να είναι η επόμενη τάση, που θα κερδίσει πολλούς ακολούθους;
Το speakeasy -βασικό «προϊόν» της δεκαετίας του 1920 και των αρχών της δεκαετίας του 1930, στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι διψασμένοι θαμώνες έπρεπε να περάσουν σε μυστικά δρομάκια για να αναζητήσουν αλκοόλ, δεν είναι πλέον απλά ένα στοιχείο του παρελθόντος. Δημοφιλή σύγχρονα speakeasies μπαρ μπορούν να βρεθούν σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ επεκτείνεται η τάση αυτή και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Τι είναι τα speakeasies bar;
Το speakeasy, αποκαλούμενο επίσης blind pig ή gin joint, ξεκίνησε ως μέρος όπου πωλούνταν παράνομα αλκοόλ, στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης από το 1920 έως το 1933 περίπου. Το όνομα αυτό ετυμολογικά προέρχεται από τα «speak-softly shops», τα αντίστοιχα παράνομα καταστήματα ποτών στην Αγγλία και την Ιρλανδία τον 19ο αιώνα. Το όνομα, όπως είναι προφανές, αναφερόταν στην ανάγκη για μυστικότητα. Σε αυτούς τους χώρους ζητούνταν από τους πελάτες να μιλούν ήσυχα ενώ βρίσκονταν μέσα, για να αποφύγουν τυχόν εντοπισμό από τις αρχές.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, το speakeasy είχε αρχίσει να εξαπλώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη φήμη του να διευρύνεται λίγο αργότερα, όταν η 18η τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ απαγόρευσε το αλκοόλ. Μπορεί να απαγορεύθηκε το αλκοόλ δια νόμου, ωστόσο η ζήτηση συνεχιζόταν, με αποτέλεσμα αυτά τα κρυφά μπαρ να πολλαπλασιάζονται, ξεπερνώντας τα 20.000 μόνο στη Νέα Υόρκη. Ανάμεσα σε αυτά, υπήρχε μεγάλη γκάμα τέτοιων μπαρ, τα οποία εγκαθίσταντο, είτε σε υπόγεια κτιρίων, είτε σε κατοικίες, είτε ακόμα και σε παλαιότερα νυχτερινά κέντρα. Στην πραγματικότητα, η πώληση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης ήταν τόσο διαδεδομένη, που το παράνομο εμπόριο αλκοόλ του Ντιτρόιτ ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος συνεισφέρων παράγοντας στην οικονομία εκείνη την εποχή, αμέσως μετά την αυτοκινητοβιομηχανία της πόλης.
Κατά την δεκαετία, περίπου, της ποτο- απαγόρευσης, υπήρχε, όπως είναι φυσικό, μεγάλη διαφθορά, καθώς οι ιδιοκτήτες αυτών των «κρυφών» μπαρ, δωροδοκούσαν αστυνομικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους, ώστε να αποφύγουν τυχόν εφόδους και ελέγχους. Η έλξη του speakeasy ήταν τόσο ισχυρή για πολλούς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, που πολλά ονόματα της πολιτικής σκηνής έπιναν κρυφά κατά τη διάρκεια αυτών των ετών. Στο ίδιο πλαίσιο, προέκυψαν και επιπλέον δικλείδες ασφαλείας, όπως συνθηματικά χτυπήματα στην πόρτα ή μυστικοί κωδικοί για να επιτραπεί η είσοδος. Ένα, fun fact για τα speakeasies είναι ότι συχνά βρίσκονταν πίσω από πόρτες βαμμένες με πράσινο χρώμα. Κατά τη διάρκεια των ημερών της απαγόρευσης, αν έβλεπε κανείς μια πράσινη πόρτα σε μια επιχείρηση, το πιθανότερο είναι ότι υπήρχε κάτι κρυμμένο πίσω από αυτήν. Για πολλά speakeasies, η μόνη διαφήμιση, που χρειάζονταν για να προσελκύσουν διψασμένους θαμώνες και να κρυφτούν από την αστυνομία, ήταν απλά μια πράσινη πόρτα. Μια πράσινη πόρτα ήταν ένα κλείσιμο του ματιού και ένα νεύμα ότι το ποτό βρισκόταν πίσω από αυτήν.
Το 1933, με την ψήφιση της 21ης Τροποποίησης του συντάγματος, τα speakeasies άρχισαν να εξαφανίζονται, καθώς η ποτοαπογόρευση σταμάτησε, και η κατανάλωση αλκοόλ αυξήθηκε σταθερά, ξεπερνώντας τα προαπαγορευτικά επίπεδα.
Πώς είναι ένα σύγχρονο speakeasy;
Σήμερα, γνωρίζουν μια αναζωπύρωση ως νέο trend, το οποίο προτείνεται ως εναλλακτική στα πολυσύχναστα μπαρ με δυνατή μουσική. Τα σημερινά speakeasies μπαρ προσφέρουν μια πιο οικεία και χαλαρή εμπειρία από τα clubs, ενώ τα περισσότερα διαθέτουν ρετρό αισθητική, που αποτυπώνεται από τα έπιπλα μέχρι τα ποτά και τα κοκτέιλς. Πολλά από αυτά, μάλιστα, απαιτούν «μυστικό κωδικό» ή συνθηματικό χτύπημα στην πόρτα. Ένα σύγχρονο speakeasy, με λίγα λόγια, δεν απαιτεί παρανομία και -αντίθετα- αναφέρεται σε ένα μπαρ που εξακολουθεί να έχει την «κρυμμένη» ποιότητά του.
Το σύγχρονο speakeasy είναι ουσιαστικά απλώς ένα μπαρ που καλύπτεται από μυστικότητα. Δεδομένου ότι το αλκοόλ δεν είναι πλέον παράνομο, αυτές οι εγκαταστάσεις ξεχωρίζουν από την αίσθηση διακριτικότητας, ενσωματώνοντας μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα με χαμηλό φωτισμό. Τώρα, ο σκοπός ενός speakeasy είναι διαφορετικός. Η εμπειρία του speakeasy αφορά περισσότερο στην ατμόσφαιρα, παρά στην ανάγκη να κρυφτείς. Ωστόσο, όπως ανέφερε το Thrillist το 2017, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και η διακαής επιθυμία των θαμώνων να κοινοποιούν κάθε τους κίνηση, κάνει την επιτυχία του σύγχρονου speakeasy μια δύσκολη υπόθεση.
Η σύγχρονη, λοιπόν, εκδοχή αυτών των μπαρ (σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τον κατακλυσμό λόγω social media) είναι συχνά πιο δύσκολο να βρεθεί, σε σχέση με κάποιο τυπικό νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, καθώς ενδέχεται να μην διατηρούν ούτε ιστότοπο, ούτε καταχώριση στους χάρτες της Google. Η διαφήμιση από στόμα σε στόμα συνεχίζει να είναι η κυρίαρχη που στηρίζει αυτές τις underground επιχειρήσεις. Τα φαγητά και τα ποτά που σερβίρονται σε ένα speak- easy μπαρ μπορεί να ποικίλλουν, αλλά συχνά περιλαμβάνουν κλασικά κοκτέιλ, όπως Old Fashioned, Manhattan, The Gin Rickey και Brandy Alexanders.
Όσον αφορά το φαγητό, τα speakeasy bar σερβίρουν καναπεδάκια και finger food, για λόγους ευκολίας. Συνήθως, παρουσιάζουν μουσικούς της τζαζ, νέους καλλιτέχνες, χορευτές ή διαδραστικό θέατρο και stand up comedy. Μερικά μπαρ, μάλιστα, έχουν συγκεκριμένο dress code, το οποίο πλησιάζει την αισθητική της δεκαετίας τους 1920, και η μη τήρησή του, ενδέχεται να αφήσει τον επισκέπτη εκτός του χώρου.
Τα Speakeasies μπαρ είναι μια υπενθύμιση της εποχής της ποτοαπαγόρευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες και προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία ποτού, που δεν μπορεί ο πελάτης να βρει πουθενά αλλού. Οι κρυφές τους είσοδοι, ο χαμηλός φωτισμός και η vintage διακόσμηση ταξιδεύουν τους θαμώνες σε άλλο χρόνο και τόπο. Η εμπειρία αυτή θα προσθέσει στην βραδιά του θαμώνα ένα μυστήριο και έναν ενθουσιασμό.
Άρθρο από το τεύχος “ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2023-2024” του
CABARE – Cafe Bar Restaurant Magazine,
Περιοδικό για τον επαγγελματία της Καφεστίασης.
Πατήστε εδώ για να το διαβάσετε δωρεάν:
https://cabare.gr/food-drink-trends/cabare-magazine-winter-2024/